-
1 односторонний
-
2 на
I предлог1) с вин. п. (при обознач. действия, направленного на поверхность или внешнюю сторону предмета)...га, өстенә2) с вин. п. (при обознач. лиц, организаций, на к-рые возлагается ответственность, работа и т. п.)...га, өстенә3) с вин. п. (при обознач. места, на к-рое направлено действие)...гапойти на завод — заводка бару; заводка эшкә керү
4) с вин. п. (по направлению, в сторону)...га,...га табаидти на голос — тавыш ишетелгән якка таба бару; тавышка таба бару
окна на восток — тәрәзәләр көнчыгышка таба [карый]
дверь на улицу — ишек урамга таба [карый]
5) с вин. п. (при обознач. соприкоснсвения, столкновения)...ганаткнуться на кого-л. в темноте — караңгыда кемгә дә булса барып бәрелү
6) с вин. п. (при указ. срока, времени)...та,...нена зиму — кышка, кыш айларына
на этот раз — бу юлы, бу очракта
со дня на день — бүген-иртәгә, тиз арада, тиз вакыт эчендә
7) с вин. п. (с какой целью, для чего-л.)...га8) с вин. п. (при обозначении цели, назначения)...лык9) разг.; с вин. п. (при обознач. специальности, профессии)...лыккаучиться на слесаря — слесарьлыкка уку;
10) с вин. п. (для, ради)...га, өчен11) с вин. п. (с сущ. "лад", "манера", "образец")...ча, буенча12) с вин. п. (при обознач. предмета, являющегося орудием действия)...га13) с вин. п. (при обознач. количества, меры)...га14) с вин. п. (при умножении, делении)...га15) с предл. п. (на вопрос "где")...да, өстендә16) с предл. п. (при обознач. лиц, предметов, одетых, облачённых во что-л.)...өстендә,...өстенә17) с предл. п. (при обознач. области, сферы деятельности)...да18) с предл. п. (при указ. на положение, состояние)...да булусостоять на чьём-л. иждивении — берәүнең тәрбиясендә тору
19) с предл. п. (при обозначении времени, срока)...да20) с предл. п. (в нек-рых устойчивых сочет.)...гандана ходу — барганда, барган шәпкә
21) с предл. п. (при обознач. предмета, являющегося нижней или внутренней частью чего-л.)...лы,...эчле22) с предл. п. (при обознач. средств передвижения)...да,...белән23) с предл. п. (при посредстве, с помощью чего-л.)...да24) с предл. п. (при обознач. вещества, к-рое входит в состав чего-л.)...га эшләнгән,...да эшләнгән,...лы,... кушып (катнаштырып) эшләнгән•- сорвать зло II частицамәна, возьми — мә, ал
- на-поди -
3 клонить
несов.1) ( кого-что) ию, бөгү, кырынайту, кыйшайту, авыштыру2) перен. (что к чему и без доп.) тарту, юнәлдерү, алып бару•
См. также в других словарях:
як-якка — рәв. Бер ноктадан төрле якка, тирә якка. Уртадан ике якка (таба). Әле бер, әле икенче якка … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
йөгерешү — Ярышып, узышып йөгерү. Бер бер артлы яки күмәкләп бер якка таба йөгерү. Ары бире йөгерү, йөгереп йөрү (күпләр тур.) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
авынкы — (АВЫНКЫЛЫК) – с. Бер якка таба ава, янтая төшкән, авышып торган … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
түнегү — диал. Бер якка таба аву, кыйшаю атының ялына түнегеп … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
Татарский — Балыклар суда яшиләр, ә кешеләр һава эчендә. Балыклар үзләре кузгалмасалар, яки су хәрәкәткә килмәсә, алар суны күрмиләр дә, сизмиләр дә. Шулай ук үзебез хәрәкәтләнмәсәк, яки һава, хәрәкәтләнмәсә, без дә һаваны сизмибез. Йөгерә башласак, һаваны… … Определитель языков мира по письменностям
төртү — 1. Берәр нәрсәнең очлы башы белән орыну, җиңелчә кадау. Кем. б. игътибарын берәр нәрсәгә юнәлтү яки ишарә итү өчен аңа акрын гына кагылу 2. Берәр нәрсәне икенче нәрсәгә тидерү, терәү 3. күч. (Башны) түбәнгә ию, аска карау 4. күч. Ятышсыз, авыр… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
уңайлау — 1. Нәр. б. уңай хәлгә китерү, җайлау. рәв. УҢАЙЛАП – Җайлы, уңайлы итеп, ипләп, уңай хәлгә китереп (салу, күтәрү һ. б.) 2. Җайга салу, рәтләү (эшне) 3. Берәр якка таба юнәлү кайтыр якка уңайлап китте … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
авышу — 1. Янтаю, бер якка кыегаю 2. Урыны күчү. Шуышу. Тайпылу 3. Узу, үтү (вакытка карата ярты төн авышкач. Вакытның бер өлеше яки фасылы үтеп, икенчесенә керүне аңлата көзгә авышкан бер көндә. Кояш тур. кояш баюга таба авышты 4. күч. Нин. б. фикерне,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
омтылу — 1. Бик кызу рәвештә берәр якка таба хәрәкәт итү, ыргылу, ташлану. Каядыр таба кискен гәүдә хәрәкәте ясау 2. Максатка ирешергә тырышу. Талпыну, ашкыну, атлыгу … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
түндерү — 1. Кире кайтару; дүндерү 2. Берәр якка таба бөгү, ию, кыйшайту 3. диал. Аудару, егу 4. күч. Акыл белән эш итү сәләтен югалттыру; башны әйләндерү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тәгәрәү — ф. 1. Берәр якка әйләнә әйләнә хәрәкәт итү (түгәрәк, шар сыман әйберләр тур.) күч. Бушлыкта, күктә хәрәкәт итү (ай, кояш һ. б. тур.) 2. (Тәгәрмәчләргә утыртылган арба, поезд, машина һ. б. ш.) билгеле бер юнәлештә хәрәкәт итү, бару. күч. сөйл. Бик … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
